[ Pobierz całość w formacie PDF ]

najsilniejszych trucizn roślinnych, silnie pobudzających układ nerwowy. W postaci azotanu
strychniny ma zastosowanie w medycynie jako środek pobudzający pracę jelit w ciężkich stanach
atonii, pobudzający skurcze naczyń krwionośnych w stanach silnego spadku ciśnienia krwi, a także
w zaburzeniach funkcjonowania narządu słuchu i wzroku. Przedawkowanie leków zawierających
strychninę lub zatrucie nią powoduje początkowo uczucie niepokoju, a nawet trwogi, i wymioty.
Pojawiają się także silne drgawki, a następnie zaburzenia oddychania, które nasilone mogą
prowadzić do śmierci.
Z kory innych gatunków Strychnos Indianie otrzymywali truciznę do strzał  kurarę. Już w bardzo
małych ilościach substancja ta, podana dożylnie, ma zdolność porażania zakończeń nerwów
ruchowych odpowiedzialnych za funkcjonowanie mięśni poprzecznie prążkowanych. W efekcie
prowadzi to w krótkim czasie do całkowitego paraliżu i śmier-
Substancje toksyczne w świecie roślin
ci przez uduszenie w chwili zaniku ruchów klatki piersiowej. Stwierdzono, że mięso zwierząt
zabitych strzałami zatruwanymi kurarą jest bezpieczne, ponieważ przyjęta przez przewód
pokarmowy jest aktywna dopiero w bardzo dużych dawkach. Niebezpieczne jest dostanie się
trucizny do krwio-biegu przez rany na ciele człowieka. Jednym z najważniejszych związków
wchodzących w skład kurary jest toksyczny alkaloid - toksoferyna. Zbadano, że już mikrogramowe
ilości tej substancji wystarczą do zabicia dość dużego gada.
65
Rośliny alergogenne
Reakcje alergiczne wywoływane przez rośliny rosnące w otoczeniu człowieka to dość powszechna
dolegliwość dotykająca ludzi w każdym wieku, ale chyba najczęściej dzieci. Obserwuje się coraz
więcej przypadków zachorowań z powodu uczuleń na pyłki roślinne, substancje zapachowe
występujące w roślinach i wiele związków chemicznych w nich zawartych. Specjaliści dzielą takie
oddziaływanie roślin na człowieka na dermatotoksyczne i alergogenne. To pierwsze dotyczy reakcji
uczuleniowych pojawiających się na skórze, przy bezpośrednim kontakcie naskórka z rośliną. Wiele
roślin powoduje u ludzi wrażliwych podrażnienia na skórze różnego typu, od lekkiego
zaczerwienienia do stanów zapalnych z obrzękiem i wypryskiem pęcherzyko-watym lub
grudkowatym, kończących się niekiedy martwicą tkanki Przykładem takich roślin są między
innymi: pokrzywa (Urtica urens), hiacynt (Hyacinthus orientalis), narcyz (Narcissus poeticus),
anemony (Anemone spiccum), klematisy (Clemałis spiccum), gorczyca czarna (Brassica nigra),
diffen-bachia (Diffenbachia picta), przestęp dwupienny (Bryonia dioica), wawrzynek wilcze łyko
(Daphne mezereum), glistnik jaskółcze ziele (Chelidonium maiuś), tytoń (Nicotiana taba-cum),
jałowiec (Juniperus sabina), tuja (Thuja occidentalis), arnika (Arnica montana), pomidor (Solarium
lycopersicum),
66
Rozdział 7
ruta (Ruta graveolus), krwawnik (Achillea millefolium), dziurawiec (Hipericwn perforatum).
Oddziaływanie alergogenne roślin jest na ogół zawsze bardziej niebezpieczne. W organizmie osób
uczulonych na substancje chemiczne zawarte w danej roślinie, nawet przy pierwszym kontakcie z
jej sokiem lub częściami tkanki, mogą pojawiać się we krwi swoiste przeciwciała. Każdy następny
kontakt wywołuje zawsze bardzo nasilone odczyny skórne i zaburzenia ogolnoustrojowe. W takich
przypadkach u chorych obserwuje się wysoką ciepłotę ciała, zmiany w morfologii krwi.
Przykładem są substancje toksyczne zawarte w roślinie ozdobnej o nazwie sumak (Rhux
toxicodendroń), a także w prymulkach (Primula sinensis) i szparagach (Asparagus officinaliś).
Wiele roślin wywołuje u ludzi odczyny uczuleniowe ze strony układu oddechowego, objawiające
się napadami dychawicy oskrzelowej. Obserwuje się to często przy narażeniu ludzi na rycynus
{Ricinus communis), nasiona robinii (Robinia pseudacacia) i nasiona fasoli (Phaseolus vulgaris).
Substancje toksyczne występujące w używkach roślinnych
Rozdział 8
Nazwa używka odnosi się do produktów* spożywczych pochodzenia roślinnego, powszechnie
spożywanych, ale nie dostarczających lub dostarczających w niewielkich ilościach naszym
organizmom substancji odżywczych, takich jak białka, witaminy, sole mineralne. Do używek
roślinnych należą więc: kawa prawdziwa, herbata czarna i kakao oraz przyprawy roślinne:
angielskie ziele, cynamon, gałka muszkatołowa, gozdziki, imbir, kminek, liście laurowe, majeranek,
papryka, pieprz, wanilia.
Zarówno kawa, herbata, kakao, jak i inne rośliny zawierają różne substancje chemiczne, spośród
których najważniejsze to kofeina, teobromina i teofilina. Są one alkaloidami o budowie purynowej.
Kofeina, zawarta głównie w nasionach krzewu kawowego (Coffea arabica, Coffea liberica i [ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • razem.keep.pl